Αναγνωρίζοντας τις προκαταλήψεις μας, του Brian McLaren

Richard Rohr: «Ο Brian McLaren έχει κάνει στοχαστική και χρήσιμη έρευνα σχετικά με το τι μας κάνει να βλέπουμε τα πράγματα τόσο διαφορετικά ο ένας από τον άλλο. Προσδιόρισε δεκατρείς προκαταλήψεις που περιγράφουμε σήμερα. Όντας πρώην πάστορας και εξαιρετικός επικοινωνιακός, ο Μπράιαν βρήκε έναν τρόπο να κάνει αυτούς τους περίπλοκους τρόπους να βλέπεις απλούς και αξέχαστους. Αυτός γράφει:"

Αναγνωρίζοντας τις προκαταλήψεις μας από τον Brian McLaren

Οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν αυτό που δεν μπορούν να δουν. Οι προκαταλήψεις τους εμποδίζουν, τους περιβάλλουν σαν ψηλός τοίχος, παγιδεύοντάς τους στην άγνοια, την εξαπάτηση και την ψευδαίσθηση. Κανένας συλλογισμός και επιχείρημα δεν θα τους περάσει, εκτός αν πρώτα μάθουμε πώς να γκρεμίζουμε τα τείχη της προκατάληψης. . . .

Προκατάληψη επιβεβαίωσης: Κρίνουμε τις νέες ιδέες με βάση την ευκολία με την οποία ταιριάζουν και επιβεβαιώνουμε το μόνο πρότυπο που έχουμε: παλιές ιδέες, παλιές πληροφορίες και αξιόπιστες αρχές. Ως αποτέλεσμα, η ιστορία πλαισίωσης, το σύστημα πεποιθήσεων ή το παράδειγμά μας αποκλείει οτιδήποτε δεν ταιριάζει.

Προκατάληψη πολυπλοκότητας: Ο εγκέφαλός μας προτιμά ένα απλό ψέμα από μια σύνθετη αλήθεια.

Προκατάληψη κοινότητας: Είναι σχεδόν αδύνατο να δούμε τι δεν βλέπει, δεν μπορεί ή δεν πρόκειται να δει η κοινότητά μας.

Μεροληψία συμπληρωματικότητας: Αν είσαι εχθρικός με τις ιδέες μου, θα είμαι εχθρικός με τις δικές σου. Εάν είστε περίεργοι και με σεβασμό για τις ιδέες μου, θα σας απαντήσω με τον ίδιο τρόπο.

Μεροληψία ικανότητας: Δεν ξέρουμε πόσα (ή λίγα) ξέρουμε γιατί δεν ξέρουμε πόσα (ή λίγα) ξέρουν οι άλλοι. Με άλλα λόγια, οι ανίκανοι άνθρωποι υποθέτουν ότι οι περισσότεροι άλλοι άνθρωποι είναι περίπου τόσο ανίκανοι όσο και αυτοί. Ως αποτέλεσμα, υποτιμούν την [δική τους] ανικανότητα και θεωρούν τους εαυτούς τους τουλάχιστον μέτριας ικανότητας.

Προκατάληψη συνείδησης: Μερικά πράγματα απλά δεν φαίνονται από το σημείο που βρίσκομαι αυτή τη στιγμή. Αλλά αν συνεχίσω να μεγαλώνω, να ωριμάζω και να εξελίσσομαι, κάποια μέρα θα μπορέσω να δω αυτό που μου είναι πλέον απρόσιτο.

Μεροληψία άνεσης ή εφησυχασμού: Προτιμώ να μην διαταραχθεί η άνεσή μου.

Συντηρητική/φιλελεύθερη προκατάληψη: κλίνω προς την καλλιέργεια της δικαιοσύνης και της καλοσύνης ή προς την αυστηρή επιβολή της αγνότητας, της πίστης, της ελευθερίας και της εξουσίας, ως έκφραση της δικής μου πολιτική ταυτότητα.

Προκατάληψη εμπιστοσύνης: Με ελκύει η αυτοπεποίθηση, ακόμα κι αν είναι ψεύτικη. Συχνά προτιμώ το τολμηρό ψέμα από τη διστακτική αλήθεια.

Προκατάληψη καταστροφής ή κανονικότητας: Θυμάμαι δραματικές καταστροφές αλλά δεν παρατηρώ σταδιακή πτώση (ή βελτίωση).

Μεροληψία επικοινωνίας: Όταν δεν έχω έντονη και διαρκή προσωπική επαφή με τον «άλλο», οι προκαταλήψεις και οι ψευδείς υποθέσεις μου δεν αμφισβητούνται.

Μεροληψία μετρητών: Είναι δύσκολο για μένα να δω κάτι όταν ο τρόπος ζωής μου απαιτεί να μην το βλέπω.

Προκατάληψη συνωμοσίας: Υπό το άγχος ή τη ντροπή, ο εγκέφαλός μας έλκεται από ιστορίες που μας ανακουφίζουν, μας αθωώνουν ή μας παρουσιάζουν ως αθώα θύματα κακόβουλων συνωμότων. [1]

Richard και πάλι: «Δεν ξέρω κανέναν άλλο τρόπο για να απαλλαγώ από όλες αυτές τις προκαταλήψεις παρά μόνο μέσω του στοχαστικού νου. Βλέπω σχεδόν κάθε ένα από αυτά μέσα μου – τουλάχιστον κάποια στιγμή στη ζωή μου. Πιστεύω επίσης ότι υπάρχουν αρκετοί καλοπροαίρετοι άνθρωποι εκεί έξω στους οποίους, εάν τους παρουσιαστεί μια λίστα με αυτές τις προκαταλήψεις, έχουν την ελευθερία να διερευνήσουν: «Πώς μπορώ να το αφήσω; Πώς μπορώ να προχωρήσω πέρα από αυτό;» [2]

[1] Μπράιαν ΜακΛάρεν, Γιατί δεν το παίρνουν; Ξεπερνώντας την προκατάληψη στους άλλους (και στον εαυτό σας) (Αυτοέκδοση: 2019), e-book.

[2] Προσαρμογή από τον Brian McLaren, Jacqui Lewis, με τον Richard Rohr, "Why Can't We See?", 5 Οκτωβρίου 2020, στο Μαθαίνοντας πώς να βλέπετε, επεισόδιο 1 (Center for Action and Contemplation: 2020), podcast, Ήχος MP3.